Εκφοβισμός (bullying): μια (συμβολική ή κυριολεκτική) επιθετική συμπεριφορά, η οποία χαρακτηρίζεται από διάρκεια στο χρόνο, προέρχεται από ένα μαθητή ή από μια ομάδα μαθητών (συνήθως μικρή) και στοχεύει ένα μαθητή-θύμα, ο οποίος δεν είναι ικανός να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Μορφές bullying: λεκτική (άμεση και έμμεση), σωματική, συναισθηματική και ηλεκτρονική
Παιδί-θύτης: εξωστρεφής, δυναμικός, χειριστικός, έλλειψη ενσυναίσθησης, μη ανοχή στη διαφορετικότητα, ναρκισσιστική προσωπικότητα / υπερβολικά υψηλή αυτοπεποίθηση, δικαιολογεί την πράξη του λέγοντας ότι τον προκάλεσαν
Παιδί-θύμα: ανασφαλής, μοναχικός, αγχώδης, με χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανήκουν σε μειοψηφική ομάδα
«Ενεργητικό» θύμα: αντιδραστικός, αδέξιος, αυθόρμητος, υπερκινητικός, με δυσκολία στη συγκέντρωση
Παρατηρητές: υποστηρικτής / παθητικός θύτης, παθητικός υποστηρικτής / πιθανός εκφοβιστής , μη-εμπλεκόμενος παρατηρητής, πιθανός υποστηρικτής
Για το παιδί-θύμα
- Παρατηρείστε το παιδί
- Αναζητήστε τυχόν σημάδια
- Ρωτήστε τον, μπορεί να μη μιλήσει από μόνος του
- Καθησυχάστε τον
- Αναπτύξτε μια ασφαλή σχέση
- Απενοχοποιήστε τον
- Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε τα συναισθήματά του
- Προτείνετέ του λύσεις (τι να απαντά, σε ποιον να το λέει, πού να πηγαίνει)
- Ενθαρρύνετέ τον να κάνει νέους φίλους
- Διδάξτε τον να αμύνεται κάνοντας υπομονή και ελέγχοντας το θυμό του
- Ενημερώστε το σχολείο και τους άλλους γονείς
- Μάθετε ποιοι εμπλέκονται σε αυτό
- Βεβαιωθείτε ότι η βίαιη συμπεριφορά σταματάει
- Ζητείστε βοήθεια από ειδικό
- Επιβραβεύσετε τον που σας μίλησε
- Ενθαρρύνετε να το ξανακάνει αν συμβεί κάτι άλλο
- Βεβαιώστε πως θα τον προστατεύσετε
- Μιλήστε για τους κινδύνους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των τηλεφώνων
- Κάντε συζήτηση στην τάξη και βιωματικά εργαστήρια σχετικά με το σχολικό εκφοβισμό
Για το παιδί-θύτη
- Σταματήστε τη βίαιη συμπεριφορά
- Μην το χτυπάτε, ενισχύστε τις θετικές συμπεριφορές
- Ρωτήστε τον γιατί το κάνει
- Μιλήστε του για τις συνέπειες αυτού που κάνει και για τα συναισθήματα που προκαλεί η συμπεριφορά του στα άλλα παιδιά
- Δείξτε του άλλους τρόπους πιο λειτουργικούς για να διεκδικεί αυτό που ζητά
- Δείτε τι ζητάει με αυτή τη συμπεριφορά, τι τον δυσκολεύει και μιλήστε για αυτό
- Διδάξτε τον να ελέγχει το θυμό του και να τον εκτονώνει πιο δημιουργικά
- Ενημερώστε γονείς και σχολείο
- Μείνετε κοντά του και παρατηρείστε τη συμπεριφορά του
- Αναγνωρίστε, επιβραβεύστε και ενισχύστε τις θετικές συμπεριφορές του
- Διερευνήστε αν υπάρχει επιθετική συμπεριφορά στο σπίτι
- Ζητείστε βοήθεια από ειδικό
- Κάντε συζήτηση στην τάξη και βιωματικά εργαστήρια σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό
Για τα παιδιά-παρατηρητές
- Ενθαρρύνετε τα παιδιά-παρατηρητές να μιλούν για όσα βλέπουν
- Προτείνετε να δρουν προσεκτικά και με ασφάλεια
- Προτείνετε όταν δεν αισθάνονται οι ίδιοι ασφαλείς να ζητούν βοήθεια
- Βοηθήστε τους να καταλάβουν ότι είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους
- Δημιουργείστε δεσμό ανάμεσα στους παρατηρητές και τα θύματα
- Ενθαρρύνετε τους μεγαλύτερους να βοηθούν τους μικρότερους
- Μην ενθαρρύνετε να εκφοβίσουν τους εκφοβιστές
Επιμέλεια: Σοφία Κακαβούλη