Με τον όρο ‘‘επικοινωνία’’ εννοούμε, στην πιο γενική του έννοια, την κατάσταση εκείνη κατά την οποία ένα μήνυμα μεταβιβάζεται από έναν πομπό σε ένα δέκτη.
- Προϋποθέσεις: να υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο να βασίζεται η λειτουργία της και ένα σύστημα σημάτων με το οποίο αυτή να συντελείται.
- Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων επιτυγχάνεται μεταδίδοντας το γνωστικό μέρος του μηνύματος μέσω της λεκτικής οδού και το συναισθηματικό ή συγκινησιακό μέρος μέσα από τη μη λεκτική οδό.
- Χρησιμοποιούμε το σώμα μας, τις αξίες και τις αντιλήψεις μας, τις προσδοκίες μας για τη συγκεκριμένη στιγμή, τα αισθητήρια όργανα μας, την ικανότητα μας για ομιλία, τον εγκέφαλο και τις γνώσεις μας
- Εμπόδια σε μια καλή επικοινωνία: Εντολή (λέω στο παιδί τι να κάνει), Προειδοποίηση (συνέπειες- τιμωρία), Διδαχή (πρέπει ή οφείλει να κάνει κάτι), Χαρακτηρισμός (ταμπέλα) Προσφορά λύσεων (μιλάω ή συμπεριφέρομαι για λογαριασμό του παιδιού), Διάλεξη, Κριτική (αρνητική αξιολόγηση), Διάγνωση (σε έχω καταλάβει), Ερμηνεία (προσπαθώ να βρω αιτίες και πληροφορίες για την αντίδραση), Αποπροσανατολισμός (απομακρύνω το παιδί από το πρόβλημα και τα συναισθήματα του)
Αποτελεσματικοί τρόποι παρέμβασης
- Όταν μιλάτε προσπαθήστε να είστε ακριβείς και περιγραφικοί
- Αποφεύγετε να κρίνετε και να γενικεύετε
- Αποφεύγετε να υποθέτετε τι θέλει να πει ο άλλος, ή τι σκέφτεται
- Αποφεύγετε να αναλύετε τα κίνητρά του/της
- Μη χρησιμοποιείτε χαρακτηρισμούς
- Αναγνωρίστε στο παιδί ότι κατανοείτε και αποδέχεστε αυτό που αισθάνεται
- Εκφράστε την επιθυμία σας αν θεωρείτε ότι μπορεί να διευκολύνει την επίλυση του προβλήματος
- Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του άλλου και αναρωτηθείτε πώς νιώθει ή τι σκέφτεται για το θέμα.
- Μιλήστε για το πώς εσείς αισθάνεστε για αυτό που συζητάτε χωρίς να επιβάλλετε τη δική σας άποψη
- Μείνετε στο «εδώ και τώρα» και μην αναφέρετε γεγονότα του παρελθόντος
- Φροντίστε τα λεκτικά και μη λεκτικά μηνύματα που εκπέμπετε να είναι σε συμφωνία
- Να είστε σε επαφή με το πώς νιώθετε γι’ αυτό που λέτε και πόσο σίγουροι αισθάνεστε γι’ αυτό
- Μη βιάζεστε να δώσετε λύσεις ή/και απαντήσεις
- Επιβεβαιώστε ότι έχετε καταλάβει καλά αυτό που σας λέει
- Μη διακόπτετε το παιδί
Αποφεύγουμε:
- Να τα επικρίνουμε
- Να τα ταπεινώνουμε
- Να τα περιγελούμε
- Να τους βάζουμε ταμπέλες
- Να τα ανταγωνιζόμαστε
- Να τα συγκρίνουμε
- Να τους επιβάλλουμε τις δικές μας λύσεις
- Να τους δίνουμε ψεύτικες υποσχέσεις
Προσπαθούμε να:
- Είμαστε σταθεροί και υπομονετικοί μαζί τους
- Τα ενδυναμώνουμε
- Τα ενθαρρύνουμε
- Τα σεβόμαστε
- Συμμεριζόμαστε τα όνειρά τους
- Περνούμε χρόνο μαζί
- Κάνουμε διάφορες δραστηριότητες μαζί
- Είμαστε ειλικρινείς μαζί τους
- Δείχνουμε ενδιαφέρον για τα ενδιαφέροντά τους και τους σημαντικούς τους ανθρώπους
Επιμέλεια: Σοφία Κακαβούλη